Autism Treatment Evaluation Checklist (ATEC)

1. Test ATEC – definicja

2. Interpretacja wyników testu ATEC

3. Cel i zastosowanie testu ATEC

4. Test ATEC z perspektywy rodzica

5. Postępy w teście ATEC na przykładzie mojego syna

I. Mowa / Język / Komunikacja
Nr Możliwe odpowiedzi:
(zielony = 0 pkt)
(żółty = 1 pkt)
(pomarańczowy = 2 pkt)
prawda częsciowa prawda nie prawda
1. Zna swoje imię
2. Reaguje na ‘nie’ lub ‘nie wolno’
3. Rozumie kilka poleceń
4. Potrafi się odezwać 1 słowem
5. Potrafi się odezwać 2 słowami
6. Potrafi się odezwać 3 słowami
7. Zna 10 lub więcej słów
8. Używa zdań złożonych z 4 i więcej słów
9. Wyjaśni czego chce
10. Zadaje sensowne pytania
11. Mowa raczej sensowna / adekwatna
12. Często mówi kilkoma zdaniami z rzędu
13. Potrafi nieźle prowadzić konwersację
14. Ma normalną dla swojego wieku zdolność komunikowania
II. Uspołecznienie
Nr Możliwe odpowiedzi:
(zielony = 0 pkt)
(żółty = 1 pkt)
(pomarańczowy = 2 pkt)
nie prawda częsciowa prawda prawda
1. Jak za szkłem - nie można do niego / niej dotrzeć
2. Ignoruje innych
3. Mało / wcale nie zwraca uwagi gdy się do niego zwrócić
4. Nie współpracuje, stawia opór
5. Brak kontaktu wzrokowego
6. Woli być sam
7. Nie okazuje uczuć
8. Nie wita się z rodzicami
9. Unika kontaktu wzrokowego z innymi
10. Nie naśladuje
11. Nie lubi być przytulany
12. Nie dzieli się niczym, nie pokazuje niczego
13. Nie macha ręką "pa, pa"
14. Niemiły / nie uległy
15. Napady złości
16. Brak kolegów
17. Rzadko się uśmiecha
18. Niewrażliwy na uczucia innych
19. Nie stara się być lubiany
20. Nie sprawia mu różnicy kiedy rodzic/e wychodz(i)/(ą)
III. Świadomość sensoryczno-poznawcza
Nr Możliwe odpowiedzi:
(zielony = 0 pkt)
(żółty = 1 pkt)
(pomarańczowy = 2 pkt)
prawda częsciowa prawda nie prawda
1. Reaguje na swoje imię
2. Reaguje na pochwałę
3. Zwraca uwagę na ludzi i zwierzęta
4. Ogląda obrazki (i TV)
5. Rysuje, koloruje, itd.
6. Odpowiednio bawi się zabawkami
7. Odpowiednia ekspresja twarzy
8. Rozumie filmy w TV
9. Rozumie gdy mu się coś tłumaczy
10. Jest świadom swojego otoczenia
11. Świadom niebezpieczeństw
12. Wykazuje wyobraźnię
13. Inicjuje działania
14. Sam się ubiera
15. Ciekawy świata, zainteresowany
16. Śmiały - bada otoczenie
17. "Nadaje na tych samych falach" - nie odleciany
18. Kieruje wzrok tam gdzie inni
IV. Zdrowie / Rozwój fizyczny / Zachowanie
Nr Możliwe odpowiedzi:
(zielony = 0 pkt)
(żółty = 1 pkt)
(pomarańczowy = 2 pkt)
(czerwony = 3 pkt)
Nie stanowi problemu Mały problem Umiarkowany problem Poważny problem
1. Moczenie nocne
2. Moczy majtki / pieluchę
3. Zanieczyszcza majtki / pieluchę
4. Biegunka
5. Zaparcia
6. Kłopoty ze snem
7. Je zbyt mało / zbyt dużo
8. Bardzo wybiórcze jedzenie
9. Nadpobudliwy
10. Apatyczny
11. Bije się lub robi sobie krzywdę
12. Bije lub rani innych
13. Niszczy
14. Wrażliwy na dźwięki
15. Niespokojny / zalękniony
16. Nieszczęśliwy / płaczliwy
17. Napady
18. Mowa obsesyjna
19. Sztywny porządek dnia
20. Krzyczy
21. Domaga się niezmienności
22. Często przejęty czymś
23. Niewrażliwy na ból
24. "Zafiksowany" na punkcie pewnych rzeczy lub tematów
25. Powtarzalne ruchy - izmy


Wynik oceny

1. Test ATEC – definicja

Test ATEC (Autism Treatment Evaluation Checklist) jest narzędziem diagnostycznym opracowanym w celu oceny skuteczności leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Stworzyli go dr Bernard Rimland i dr Stephen Edelson z Autism Research Institute, aby wspierać zarówno rodziców jak i lekarzy w monitorowaniu stanu funkcjonowania dzieci z autyzmem. ATEC jest oficjalnie uznawanym narzędziem diagnostycznym w USA, cenionym wśród rodziców i specjalistów. Regularne wykonywanie testu, np. co kwartał, daje pełny obraz postępów w terapii dziecka.

Struktura testu ATEC

ATEC obejmuje ocenę w czterech kluczowych obszarach:

Test składa się z 77 pytań, na które odpowiada się zgodnie ze skalą: „nieprawda”, „częściowo prawda” lub „prawda”. W przypadku pytań dotyczących zachowania ocenia się, czy dany problem jest nieistotny, niewielki, umiarkowany czy poważny. Przykłady pytań obejmują m.in. ocenę kontaktu wzrokowego, reakcji na własne imię czy występowania objawów takich jak moczenie nocne, biegunki czy zaparcia.

2. Interpretacja wyników testu ATEC

Wynik testu mieści się w zakresie od 0 do 179 punktów – im wyższy wynik, tym większe nasilenie objawów. Wyniki bliskie zeru wskazują na prawidłowe funkcjonowanie dziecka.

  • Wyniki poniżej 30 punktów: dziecko wykazuje znaczący potencjał do prowadzenia dwustronnych, normalnych interakcji.

  • Wyniki poniżej 20 punktów mogą oznaczać niemal całkowitą niezależność i możliwość funkcjonowania w społeczeństwie bez potrzeby stałej opieki.

  • Wyniki poniżej 15 punktów: diagnoza autyzmu zwykle jest wykluczona, ale niekiedy przy takiej punktacji diagnozowano autyzm atypowy.

  • Dziecko bez zaburzeń neurologicznych osiąga wyniki bliskie 0 punktów.

  • Rodzice dzieci z autyzmem często postrzegają osiągnięcie wyników w granicach 15–30 punktów jako ogromny sukces, ponieważ oznacza to znaczne szanse na samodzielność i brak konieczności korzystania z całodobowej opieki w przyszłości.

  • 3. Cel i zastosowanie testu ATEC

    Test ATEC jest prostym i czułym narzędziem. Służy nie tylko do określenia stopnia nasilenia autyzmu, ale także monitorowania zmian w funkcjonowaniu dziecka w wyniku zastosowanych interwencji terapeutycznych, współpracy ze specjalistami (dietetykiem klinicznym, psychodietetykiem, psychologiem, pedagogiem, fizjoterapeutą, terapeutą SI, lekarzami różnych specjalności) suplementacji, diety, olejków CBD, odrobaczania itp. Powtarzanie testu co pewien czas lub w momencie, gdy wdrażamy nową terapię (zajęcia, dietę trzy razy bez, bezglutenową lub inną, suplementy, inne czynniki mogące wpływać na zmiany w zachowaniu dziecka) i w trakcie tych zmian pozwala ocenić efektywność podejmowanych działań.

    4. Test ATEC z perspektywy rodzica

    Jako mama dzieci z autyzmem wykonywałam test ATEC wielokrotnie, a jako dietetyk kliniczny, psychodietetyk i terapeuta karmienia pracujący z dziećmi stosuję go często u moich pacjentów. Początkowo, aby określić stan dziecka, a następnie proszę rodziców o wykonanie go po jakimś czasie, aby sprawdzić efekty zastosowanych zmian w żywieniu, po odrobaczaniu, czy też w wyniku różnych zmian w życiu dziecka, które mogą wpłynąć na jego funkcjonowanie. Uważam, że jest to niezwykle przydatne narzędzie w ocenie skuteczności podejmowanych działań. Przykładem może być mój syn, którego pierwszy wynik oscylował w granicach 100 punktów. Dzięki konsekwentnej pracy naszej rodziny, terapeutów i innych specjalistów, a także wdrożeniu kompleksowych działań, udało się osiągnąć znaczną poprawę. Test ATEC pozwolił nam dokładnie śledzić postępy i dostosowywać strategię postępowania w celu polepszenia funkcjonowania.

    5. Postępy w teście ATEC na przykładzie mojego syna

    Poniżej przedstawione są wyniki testu ATEC wykonywanego na przestrzeni kilku lat u mojego syna Konrada. Konrad miał zdiagnozowany autyzm w kwietniu 2008 roku w wieku 3 lat i 3 miesięcy. Początkowy wynik to ok. 100 pkt., po częściowym wdrożeniu diety wynik spadł do 84 pkt. Po wprowadzeniu suplementacji, hipoterapii, rehabilitacji, diety bezmlecznej bezglutenowej i przeciwgrzybiczej wprowadzonej na podstawie badań wynik wynosił 78 pkt. (29.09.2008). Kolejne zmiany to wprowadzenie zastrzyków z witaminy B12, medycyny chińskiej, homeopatii, odrobaczenia, odgrzybiania popartych badaniami, wynik z dnia 11.05.2009 to 52 pkt., w styczniu 2010 roku wynik wynosił 35 pkt. pojawiła się mowa spontaniczna, ale dość niewyraźna. Wiele działań było prowadzonych jednocześnie, dieta nieprzetworzona, bez barwników, konserwantów itp., bezmleczna, bezglutenowa i bezcukrowa prowadzona systematycznie bez odstępstw. W maju 2010 wystąpiło pogorszenie na co mogło wpłynąć wiele elementów, również to, że Konrad został starszym bratem i na świecie pojawiła się jego młodsza siostra. W styczniu 2011 roku wynik wynosił 33 pkt. Cały czas prowadzona była dieta bezmleczna, bezglutenowa, nieprzetworzona z wykluczeniem alergenów, które wyszły w testach alergicznych. Systematyczna praca, terapie SI, praca moja jako dietetyka i mamy, wdrażanie do nowych obowiązków sprawiły, że zmniejszyła się wybiórczość pokarmowa. W 2012 roku w czerwcu wynik wynosił 12 pkt. Zmiany w żywieniu były prowadzone pod okiem dietetyka, czyli moim. Prawidłowe żywienie i jego wpływ na funkcjonowanie człowieka było zawsze moją pasją. Moja pierwsza praca dyplomowa, pisana wiele lat przed urodzeniem Konrada, dotyczyła żywienia dzieci w wieku przedszkolnym, a ostatnia na studiach magisterskich z psychodietetyki – zwyczajów żywieniowych wybranej grupy osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Więcej na temat mojego doświadczenia zawodowego można przeczytać na stronie o mnie.

    ATEC